Cengiz Kağan ve nispeten ardıllarının yayımladıkları yarlıklar, kurallar ve uygulamalar zaman içerisinde Moğol İmparatorluğu’nun bir çeşit anayasası olmuştur. 1206 kurultayında Türk ve Moğol kabileleri tarafından kağan seçilince Cengiz başta ordu ve İdarî işler olmak üzere çeşitli alanlarda emirler verip uygulama biçimlerini göstermiştir. Bu kararlar ve uygulanmadığında verilecek cezalar yasa {yasak, jasak, zasak) olarak anılmıştır.
Yasaya Cengiz’den sonraki kağanlar döneminde bazı eklemeler yapılarak kayda geçirilmiş, ancak o tamamen yazılı hale gelmemiştir. Moğol İmparatorluğu’nun ardılları devrinde yasa ile İslam dininin uygulamaları olan şeriat çatışmış, Cengiz soyundan gelen bazı hükümdarlar yasa taraftarı olurken bazıları şeriat taraftarı olmuşlardır. Bazıları ise ikisinin birbirinin tersi olmadığını ispat etmeye ve uzlaştırmaya çalışmışlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder