Karlsbad Anıları

Gazeteci smail Müstak’ın Karlsbad anılarını okuyalım. Mustafa Kemal Karlsbad’da tutulmus
anılarım var, onları bu aksam size okuyacagım dedi ve yaverini çagırttı:
“‘Masanın gözünde, aç gözü, üç siyah ince defter al gel’ smail Müstak 6 Haziran 1918 tarihli
anıları okumaya basladı, notların bazıları Fransızcaydı. Ne oldu o defterlere bilemeyecegim,
ama çok önemli anılar vardı.
O günlerde devrin ileri gelenlerinden kadınlı erkekli kalabalık bir gurup Karlsbad’da imisler.
Bunların içinde Hüseyin Cahit Yalçın ve Cemal Pasa’nın esi de varmıs. Bir gece toplantısında
Mustafa Kemal, ortaya Türk kadınının hürriyeti konusunu ortaya atmıs. Mustafa Kemal, o
geceyi hatıra defterinde söyle naklediyordu:
-‘Geç vakit otele döndüm. Bu aksamki konusmalarımızı buraya geçiriyorum. Efendim, önce
kadınlarımızı okutmalı, saglam bir kültür, saglam bir anlayıs sahibi yaptıktan sonra
hürriyetlerini vermeliyiz. Yok, önce peçeyi kaldırmalı, sonra çarsafın etegini biraz kısaltmalı
imisiz. Oysa toplulukta bulunan kadınlarımız Avrupalı kılıgındaydılar. Ben insan degil miyim? Hür yasamak, medeni insanlar gibi yasamak hakkım degil mi?, bir sürü geri kafaların
keyfini bekleyecek miyim? Hayır. Ben iktidara geldigim gün bu isi bir anda düzeltecegim.’ ”1,

1 Tahsin Öztin, Mustafa Kemal’den Atatürk’e, Hür Yayınları, stanbul 1981. s. 93
Kaynak: Atatürk ve Unutulmaz Anıları, Ahmet Gürel, Bülent Türker, Nisan 2009